Zgodnie z ustawą prawo o notariacie, notariusz jest powołany do dokonywania czynności, którym strony mają obowiązek bądź chcą nadać formę notarialną (ponieważ taka jest wola stron). Obowiązek wynika z przepisów prawa, jednak istnieją też takie czynności, które mogą mieć formę notarialną lub cywilnoprawną, np. umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości. Notariusz działa zatem jako osoba zaufania publicznego, a czynności przez niego dokonane mają charakter dokumentu urzędowego.

 

W kontakcie z notariuszem musimy podać nie tylko dane osobowe, ale także udostępnić szereg dokumentów, nierzadko udzielić informacji dotyczących spraw osobistych. Jednak warto pamiętać, że notariusza obowiązuje zachowanie w tajemnicy wszelkich okoliczności sprawy. Jego obowiązkiem jest również czuwanie nad zabezpieczeniem praw i słusznych interesów obu stron czynności oraz innych osób, dla których dana czynność może powodować skutki prawne. Zobowiązanie do dbania o dobro obu stron umowy wyróżnia notariusza spośród innych prawników – wymaga od niego ogromnej mądrości oraz przewidywalności możliwych sporów prawnych. Jako strony mamy prawo oczekiwać od notariusza wszelkich niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności oraz odpowiedzi na wszystkie nasze pytania. Akty i dokumenty powinny być sporządzone przez notariusza w sposób dla nas zrozumiały i przejrzysty.

 

Notariusz jest urzędnikiem państwowym i wszystkie czynności ma obowiązek wykonywać w urzędzie, czyli swojej kancelarii. W przypadku, gdy przemawia za tym charakter czynności lub szczególne okoliczności (np. zły stan zdrowia strony, która chce dokonać czynności, lub gdy notariusz protokołuje walne zgromadzenie podmiotu, który ma taki wymóg lub organizacji, czynność może być dokonana także w innym miejscu.

 

Czynności notarialnych dokonuje się w języku polskim. W przypadku osoby nieznającej języka polskiego wymagana jest obecność tłumacza przysięgłego. Czynności w języku obcym może dokonać także notariusz wykorzystujący własną znajomość języka obcego, wykazaną w sposób określony dla tłumaczy przysięgłych. Osoba głucha lub głuchoniema dokona czynności w sytuacji, gdy notariusz pozyska pewność, że treść czynności jest jej znana i zrozumiała; może również przywołać biegłego. Również klient może zażądać powołania biegłego sądowego.